*प्रयागराज महाकुंभ 2025...आरंभ*

 *प्रयागराज महाकुंभ 2025...आरंभ*

दर 3 वर्षांनी वेगवेगळ्या ठिकाणी भरणाऱ्या कुंभमेळ्याच्या बातम्या गेली अनेक वर्षे मी बघते आहे. पण आवर्जून कधी तिथे जावं असं वाटलं नव्हतं.यावर्षीचा कुंभ खास आहे कारण तो महाकुंभ आहे.

144 वर्षांनी येणारा योग....

अमृतमंथनामधून मिळालेला अमृतकलश आकाशमार्गे नेताना त्याचे चार थेंब पृथ्वीवर ज्या ठिकाणी सांडले त्या ठिकाणी म्हणजेच नाशिक, उज्जैन, हरिद्वार आणि प्रयागराज या चार ठिकाणी साधारण दर 3 वर्षांनी कुंभमेळा भरतो. या चक्रामधून दर 12 वर्षांनी पूर्ण कुंभ प्रयागराज ला साजरा केला जातो आणि असे 12 कुंभ झाले कि दर 144 वर्षांनी ज्या नक्षत्रावर हे अमृताचे थेंब पृथ्वीवर सांडले त्याच नक्षत्रावर प्रयागराज इथं गंगा, यमुना आणि सरस्वती या तीन नद्यांच्या त्रिवेणीसंगमावर महाकुंभ मेळा भरतो.या वर्षीच्या कुंभ चं हेच महत्व आणि आपल्या हयातीत हा योग पाहायला मिळातो आहे याचं लोकांना अप्रूप वाटलं नसतं तरंच नवल. हे तिथी आणि नक्षत्रांचं परफेक्ट गणित ऐकून मला जास्त आश्चर्य वाटलं होतं.

कुंभ ला होणारी गर्दी ही भाबड्या भाविकांची तर आहेच पण त्याचबरोबर महाकुंभ योग आणि कुंभ बद्दल एक कुतूहल असणाऱ्यांची सुद्धा आहे. तिथे येणारे साधू, त्यांचे चमत्कार, त्यांच्या पूजा विधी, अमृत स्नान, त्यांच्या कुंभ मध्ये प्रकट होऊन तिथूनच गायब होण्याच्या कथा अशा अनेक गोष्टी पूर्वी सुद्धा ऐकल्या होत्या. सध्या सोशल मीडिया मुळे कल्पनेत पाहिलेल्या काही गोष्टी प्रत्यक्ष बघता आल्या.कुंभ बद्दल कुतूहल वाढवण्यासाठी सोशल मीडिया हा अतिशय महत्वाचा घटक ठरला.माझ्या 14 वर्षांच्या लेकीला हेच कुतूहल वाटलं आणि तिच्या आग्रहामुळे आम्ही नुकतंच कुंभ ला जाऊन आलो.

साधू आणि त्यांचे आखाडे पाहणे, अनुभवणे हा कुंभ चा एक भाग आहे आणि त्रिवेणी संगम स्नान हा दुसरा.

दोन्ही गोष्टी साध्य करायच्या असतील तर हातात पुरेसा वेळ हवा आणि भरपूर चालायची इच्छा आणि शक्ती हवी.

आमच्या वेळापत्रकाप्रमाणे हातात 1.5 दिवस होता आणि त्यात गंगास्नान आणि जमलं तर एखादा आखाडा बघणं एवढंच डोक्यात होतं.

भरपूर गर्दी असणारी आणि त्याचसोबत अजिबात गर्दी नसणारी अशी दोन्ही प्रकारची रील्स सतत मोबाईल च्या फीड मध्ये येत होती. पण एकदा जायचं ठरवलं आणि बुकिंग केलंय तर आता आपलं आपण जाऊ आणि ठरवू असं म्हणून जायच्या दोन दिवस आधीपासून रील्स बघणं टाळायला सुरु केलं. तेवढीच जरा डोक्याला शांतता

7 फेब्रुवारी सकाळी 7 वाजता मुंबईच्या दिशेने प्रयागराज साठी प्रवास सुरु केला. दुपारी 1:30 वाजता मुंबई प्रयागराज विमान अगदी वेळेत सुटलं...

"Hello ladies and gentleman.. हर हर महादेव.. We are about to land at Prayagraj in 30 minutes. Before landing we are going to witness areal view of Sangam Kshetra for all the devoties of Mahakumbh.Wish you all a very happy and safe stay at Prayagraj. हर हर महादेव"

विमानाच्या कॅप्टनच्या तोंडून हर हर महादेव ऐकताना फार फार भारी वाटलं.हे फार अनपेक्षित आणि सुखद होतं.कुंभ चा फील यायला लागला. खास कुंभ च्या निमित्ताने संगम क्षेत्रावरून विमानाने एक फेरी मारली आणि प्रयागराज चे पहिले दर्शन घडले. संगम क्षेत्राला फेरी मारताना सुद्धा कॅप्टन साहेब sangam to your right window वगैरे डिटेल्स देत होते.

विमानतळावरून शहरात शिरताना दोन्हीकडे सुशोभित केलेले रस्ते, जागोजागी काढलेली भित्तिचित्रे, चौकांमध्ये उभारलेले पुतळे असं दृश्य दिसत होतं. प्रयागराज छानच सजवलं होतं.हॉटेल बुकींग online केले होते. संपूर्ण शहरात हॉटेल्स फुल असल्याने अतिशय बेसिक असं एक त्यातल्या त्यात ठीकठाक वाटणारं आणि कीडगंज बोट क्लब पासून जवळ पडेल असं हॉटेल आम्ही निवडलं होतं.

रूमवर सामान ठेवून थोडं फ्रेश होऊन संध्याकाळी 6 वाजता बाहेर पडलो. सरस्वती घाटावर गंगा आरती बघू असं डोक्यात होतं. e-रिक्षाने घाटाच्या शक्य तितकं जवळ नेऊन सोडलं. शक्य तितकं म्हणतेय कारण संगम क्षेत्र जसजसं जवळ यायला लागलं तशी गर्दी वाढायला लागली आणि मग एका ठिकाणी रस्ता बंद. रिक्षाने उतरून चालत रस्ता शोधात मानकामेश्वर घाट अशी पाटी असलेल्या ठिकाणी पोचलो. तिथून पुढे सरस्वती घाट अजून 3 किलोमीटर तरी जावं लागेल आणि गंगा आरती सुरु असेल कि नाही ते गर्दीवर अवलंबून असतं असं तिथल्या एका ड्युटी वर असलेल्या पोलीस दादांनी सांगितलं. त्यापेक्षा तुम्ही विरुद्ध दिशेने बोट क्लब च्या जवळ काली घाटावर जा. तिथे लेझर शो बघायला मिळेल असं आम्हाला सुचवलं. त्याच्या म्हणण्यानुसार चालायला सुरुवात केली. एव्हाना त्या रस्त्यावर जाम लागला होता.

अजून कोणतीच नदी किंवा पाण्याचा मागमूस दिसेना. अजून किती चालावं लागतंय देव जाणे असं म्हणतोय तोवर समोर अचानक विस्तीर्ण पसरलेलं यमुना नदीचं पात्र आणि त्याच्या जवळचा रोषणाई केलेला नैनी ब्रिज दिसायला लागला.दुसऱ्या बाजूला लांबवर अजून एक पूल दिसायला लागला. गार वारा आणि हे सुखद दृश्य बघून एकदम दिवसभराचा शीण गेला.

थोडं पुढे एक कुलूपबंद रोडसाईड गार्डन होतं. बागेच्या आत थेट नदीपात्राला लागून काही कट्टे दिसत होते. त्यावर लोक पण दिसले. दाराला कुलूप आहे तर हे लोक आत कसे गेले त्याचं लगेच उत्तर मिळालं. रस्त्याच्या साईडला असलेल्या छोट्या कंपाउंड वरून सहज उडी मारून आम्ही पण आत शिरलो.यमुनेचं भव्य शांत पात्र आणि आजूबाजूची रोषणाई बघायला डोळे पुरेनात.इथे अजिबात गर्दी किंवा कोलाहल नव्हता. नदीवरून येणारं गार वारं आणि क्षणोक्षणी रंग बदलणारा नैनी पूल.नदीतून अजूनही विहरणाऱ्या काही बोटी असं सुरेख दृश्य डोळ्यात साठवलं.

तिथून थोडं पुढे जाऊन लगेच काली घाट सापडला. सुंदर बांधीव पायऱ्या आणि त्यावर लेजर शो साठी वाट पाहणारे लोक दिसले. घाटाजवळ अप्रतिम कचोरी, चना जोर भेल, आणि लेमन टी अशी मेजवानीच मिळाली.मस्त जागा पकडून बसलो. बरोबर 7:15 ला शो सुरु झाला. यमुना नदीच्या पात्रात बांधलेली कारंजी वापरून कुंभमेळ्याचा इतिहास, त्यातलं प्रयागराजचं महत्व त्यासोबत काही गाणी असा सुरेख शो होता.समोर पसरलेली भव्य यमुना नदी, दोन्ही बाजूला रोषणाई केलेलं पूल, आणि नदीपात्रात चालू असलेला तो दृकश्राव्य कार्यक्रम अशी सुंदर संध्याकाळ पदरात पडली. सुरुवात तर मस्तच झाली.

तिथून बाहेर पडून थोडं चालत थोडं रिक्षा असं करत एक चांगलं हॉटेल शोधलं. दिवसभर प्रवासात नीट जेवण झालंच नव्हतं. आता शांतपणे जेवण करून परत एकदा चाली चाली करत आणि मिळेल तिथं रिक्षा घेऊन हॉटेल गाठलं. पाठ टेकवतात झोप लागली.उद्या त्रिवेणी संगम

क्रमश:

-स्मिता श्रीपाद

10 फेब्रुवारी 2025